Με λένε Μπασίρ Ραχά και για την πατρίδα μου έχω ρισκάρει τα πάντα

Είναι δύσκολο να αντιληφθείς το μέγεθος του κινδύνου. Το κάναμε τη νύχτα. Διαλέγαμε μια «μολυσμένη» περιοχή κατά τη διάρκεια της ημέρας. Τη νύχτα κατευθυνόμασταν προς τα εκεί. Ήμασταν τέσσερις νέοι. Μόλις οι δυο πρώτοι εντοπίζαμε τις νάρκες, έρχονταν ο τρίτος και ο τέταρτος και τις εξουδετέρωναν. Η διαδικασία της αφαίρεσής τους δεν περιελάμβανε κανενός είδους εξοπλισμό. Χρησιμοποιούσες ένα κοντάρι, ή τα χέρια σου.

Οι Μαροκινοί τοποθετούσαν συνήθως τις νάρκες σε τριγωνικό σχεδιασμό, με μια αντιαρματική στη μέση. Αρχίσαμε να μετράμε πόσες νάρκες είχαμε εξουδετερώσει ο καθένας. Έγινε κάτι σα διαγωνισμός, μόνο που δεν είχε βραβεία. Μια φορά, αφήσαμε ένα βλήμα πάνω στο Land Rover. Γλίστρησε και πήγε κάτω απ’ τον τροχό, σκοτώνοντας έναν από εμάς.

Πολλοί χάθηκαν στα ναρκοπέδια τότε. Δεν είχαμε υλικές απολαβές. Δεν είχαμε καν μισθό. Μερικές φορές, πέντε άντρες στην έρημο για δεκαπέντε μέρες είχαμε να μοιραστούμε μόλις 100 λίτρα νερό. Ήταν επικίνδυνο, αλλά βλέποντας το λαό μας να αντιμετωπίζει την πολεμική εισβολή, ωθούμασταν να κάνουμε ό,τι μπορούσαμε για να αντισταθούμε. Μη φανταστείς ότι ποτέ δεν τρομοκρατήθηκα. Υπάρχουν δυο περιστατικά που δε θα ξεχάσω ποτέ. Το ένα συνέβη όταν κάποια στιγμή ήμουν τόσο εξαντλημένος απ’ τη δουλειά, που άφησα ένα ενεργό πυροκροτητή στην τσέπη της μπλούζας μου για μια ολόκληρη εβδομάδα. Τον βρήκα μόνο όταν έπλυνα το ρούχο. Μια άλλη φορά, ένα φίδι ετοιμαζόταν να μου επιτεθεί, ενώ μετέφερα νάρκες. Ήταν τρομακτικό και θυμάμαι ότι σκέφτηκα «καλύτερα να σκοτωθώ μ’ αυτές τις νάρκες, παρά να το αφήσω να με τσιμπήσει!»   

Μερικές φορές τη νύχτα, μας έβλεπαν δει οι Μαροκινοί. Πρώτα, μια κραυγή. Μετά, μια φωτοβολίδα φώτιζε το νυχτερινό ουρανό. Έμενα εντελώς ακίνητος. Στη συνέχεια οι άντρες περιπολούσαν το τείχος. «Δε θα κοιτάξουν προς τα εδώ, έλεγα στον εαυτό μου. Κάνε υπομονή». Μια φορά περίμενα απ’ τη Μαροκινή πλευρά για τέσσερις ώρες – οι μακρύτερες της ζωής μου – πριν καταφέρω να ξαναπεράσω απέναντι από ένα άλλο πέρασμα. Δεν υπήρχε GPS. Ήταν θέμα ικανοτήτων και καλής γνώσης του τοπίου.   

Μέχρι πέρσι, δούλευα στις νάρκες με τη “Δράση Κατά των Ναρκών” που έφερε ένα σωρό πολυτελή μηχανήματα εντοπισμού και εξουδετέρωσης για να κάνει τη διαδικασία όσο το δυνατόν πιο ασφαλή. Αλλά ήταν τόσο προσεκτικοί που μερικές φορές εξολοθρεύαμε μόλις έξι νάρκες μέσα σε ένα χρόνο. Έξι. Και ήταν από τις διάσπαρτες. Αυτό που μου καίει την καρδιά και με πονάει περισσότερο είναι αυτές οι σκόρπιες, που τις φύτεψαν τυχαία σε άσχετα σημεία. Αν τις είχαν τοποθετήσει για τον πόλεμο, θα μπορούσα ίσως να το καταλάβω. Αλλά αυτό είναι κάτι για το οποίο η μια γενιά των Σαχραουί μετά την άλλη θα πληρώνει το τίμημα.  

Δε νομίζω ότι υπάρχει τρόπος να καλυτερέψει στο άμεσο μέλλον. Είναι κρίμα… τόσο όμορφο τοπίο, αλλά δεν τολμάς να πατήσεις το πόδι σου. Ή, βλέπεις τις καμήλες σου να διασχίζουν ένα ναρκοπέδιο και αναγκάζεσαι να τις χάσεις, να τις αφήσεις να εξαφανιστούν, γιατί δε μπορείς να πλησιάσεις.

Αυτό που το κάνει ακόμα χειρότερο είναι ότι ξέρεις πως δεν υπάρχει δυνατότητα να καθαριστεί. Αλλά, ακόμα κι αν - δια μαγείας - καθάριζε, θα είχες πάντα το φόβο ότι μπορεί κάποιες νάρκες να έχουν ξεμείνει εκεί. Δε μπορείς να υποκριθείς ότι δε υπήρξαν ποτέ.

Ο Μπασίρ Ράχα δούλεψε ως ναρκαλιευτής του Σαχραουί στρατού από το 1986 ως το 2004, πριν ενταχθεί στη δύναμη της “Δράσης Κατά των Ναρκών”, μιας βρετανικής ΜΚΟ. Έχει χάσει τρεις φίλους σε εκρήξεις ναρκών.

https://www.facebook.com/saharawivoice/posts/973798325972476:0